Wyjechałem w delegację służbową na Lubelszczyznę, i przy okazji wpadłem na genialny pomysł zabrania ze sobą roweru, aby zwiedzić mało mi znane tereny, zwłaszcza powiat lubartowski.
Mieszkałem w malutkim schronisku młodzieżowym, które działa przy szkole podstawowej w Zawieprzycach, w zabytkowym budynku dawnego zespołu zamkowo- pałacowego z XVII w. Schronisko jest bardzo przyjemne (i tanie - 13 zł/doba), dodatkową atrakcją jest działająca niewielka szkoła na 40 uczniów (pobudka pierwszym dzwonkiem na lekcje
a za ścianą miałem lekcje religii i polskiego :-) ), przedszkole, a także biblioteka i wiejski dom kultury. Ten zacny przybytek zalicza się do grupy tych schronisk, w których personel jest bardzo otwarty i życzliwy, byłem niczym nie ograniczony, bo zaufano mi i dostałem klucze do całego budynku, więc mogłem wychodzić i wracać kiedy chciałem
Zespół zamkowo- pałacowy nad Wieprzem w pełnej okazałości.
Za
http://www.zamki.pl/?idzamku=zawieprzyceZawieprzyce od XIV wieku były własnością Zawieprzyckich, którzy w pierwszej połowie XVI wieku wznieśli tu trójkondygnacjowy zamek na planie prostokąta. Na narożach od tyłu znajdowały się dwa czworoboczne alkierze, które flankowały elewację.
W 1599 roku zamek przeszedł na własność Adaukta Ciecierskiego, a w 1611 roku - Firlejów. Od 1662 roku był własnością Józefa Gorajskiego, a od 1671 - Atanazego Miączyńskiego, który w roku 1674 rozpoczął przebudowę zamku na pałac. Przebudowa trwała do 1679 roku, prowadzona była pod kierunkiem architekta Tylmana z Gameren. Obok zamku wzniesiona została kaplica oraz oficyna i lamus.
W 1748 pałac został uszkodzony, ale niedługo potem go odbudowano. W 1794 roku przeszedł na własność Morskich, a później Ostrowskich. W 1838 roku został spalony. Ruiny w połowie XX wieku
zostały zabezpieczone. Obecnie z murów zamkowych pozostało niewiele, całość zakrywają bujne krzaki. Zachowała się natomiast w całości pałacowa kaplica oraz lamus. Budynek szkoły jest o tyle ciekawy, że jest "przyklejony" jedną ścianą do skarpy nad Wieprzem. Można do niego wejść najniższą kondygnacją :
A wyjść górną kondygnacją:
park przypałacowy z ruinami budynku gospodarczego
Tematem wycieczki na pierwszy dzień była Dolina Wieprzu i Łęczna.
Rozlewiska Wieprzu
Łęczna- dawny ratusz
Łęczna- synagoga
Łęczna- obecny ratusz
Łańcuchów- zabytkowa willa w stylu zakopiańskim
Wólka Łańcuchowska- cmentarz wojenny z I w.św. na którym pochowano żołnierzy austriackich, niemieckich i rosyjskich
Rozlewiska Wieprzu
Drugi dzień był poświęcony Kanałowi Wieprz- Krzna.
Za wikipedią
Kanał Wieprz-Krzna – melioracyjny kanał wodny znajdujący się we wschodniej Polsce, w województwie lubelskim. Łączy rzekę Wieprz w miejscowości Borowica (poniżej Krasnegostawu) z Krzną (koło Międzyrzeca Podlaskiego). Część systemu melioracyjnego kanału tworzą jeziora zamienione na zbiorniki retencyjne oraz kilka sztucznych zbiorników wodnych jak: Mosty, Zahajki, Żelizna.
Długość: 140 km. Jest to najdłuższy kanał w Polsce. Nieżeglowny.
Wybudowany w latach 1954-1961. Pierwszy odcinek (Borowica) został oddany do użytku w sierpniu 1958 r., zaś całość przedsięwzięcia w październiku 1961 r. Projektantem tej największej wówczas inwestycji melioracyjnej w kraju był inż. Jan Kwapiszewski. Budowę kanału opisał w swojej książce: Budujemy kanał Wieprz – Krzna, Warszawa 1956[1].
Wpływ na środowisko
Wpływ kanału Wieprz-Krzna na środowisko naturalne Polesia Lubelskiego jest wybitnie szkodliwy. Oblicza się, iż kanał reguluje stosunki wodne na ok 40 tys. ha gruntów ornych i ok. 80 tys. ha użytków zielonych. Są to jednak dane pochodzące z lat 60. i 70.[2] Szkody wyrządzane przez zachwianie stosunków wodnych mogą więc obejmować znacznie większy obszar. Wykopanie kanału spowodowało przesuszenie gruntów w pobliżu kanału, murszenie torfów, degradację i erozję gleb, zanik wielu naturalnych siedlisk zwierząt i roślin. Budowa kanału miała silny wydźwięk propagandowy[3]. Na początku zaobserwowano silny wzrost plonów z gruntów zmeliorowanych, jednak z czasem wydajność spadła poniżej wskaźników notowanych przed inwestycją.Dom bardzo "energetyczny" :-)
Kanał Wieprz- Krzna i Jezioro Dratów
Cerkiew w Dratowie
Kanał Wieprz- Krzna w Puchaczowie
Puchaczów- Kościół barokowy, zabytek klasy "0"
Skrzyżowanie Kanału Wieprz- Krzna z naturalną rzeką.
Na koniec wróciłem do Zawieprzyc, gdzie intrygował mnie pewien obiekt nad rzeką.
Widoczny akwedukt to pozostałości dawnego systemu kanalizacyjnego. Ścieki komunalne aż z Lublina (ok. 20 km) były rozprowadzane po okolicznych łąkach wzdłuż Wieprzu, na których następował biologiczny rozkład. Rolnicy byli bardzo zadowoleni , gdyż dzięki znacznej żyzności, uzyskiwało się wysoką wydajność łąk. Na łąkach prowadzony był wypas bydła. Nikt wtedy nie zwracał uwagę, co tymi ściekami płynęło, i w konsekwencji, poprzez łańcuch pokarmowy, trafiało do mleka i mięsa.
System powstał w latach 60-tych ubiegłego wieku, i sprawiał sporo problemów (znane były przypadki przerwania "akweduktu" i niekontrolowanego rozlania się ścieków). Ostatecznie, wraz z budową profesjonalnej oczyszczalni ścieków w Lublinie, system został wyłączony z eksploatacji w latach 80-tych.
Dawna cegielnia w Woli
Niedawno reaktywowana linia kolejowa Lublin- Lubartów.